| Filmla | Дата: Пятница, 15.07.2011, 02:18:56 | Сообщение # 1 |
 moro bo'sin
Группа: Administrator
Сообщений: 2587
Награды: 6
Репутация: 3
Статус: Оффлайн
| - Islom — Alloh yagona degan e'tiqod bilan unga bo'ysunmoqlik, itoat etmoqlik va butun qalb bilan unga ixlos
qilmoqlik hamda Alloh buyurgan diniy e'tiqodga imon keltirmoqlik demakdir.
Allohga itoat qilgan va Alloh yuborgan payg'ambarlarga ergashgan kishi musulmon, deyiladi.
Islom dini payg'ambar Muhammad ibn Abdulloh (s. a. v.) tomonidan Arabistonda targ'ib etilgan.
Muhammad (s. a. v.) va uning safdoshlari islomda nafaqat mukammal dinni, ayni paytda, unda arab qabilalarini yagona davlatga birlashtirish qudratini ham ko'rganlar. Ular birlashgan davlat barpo etish orqaligina jahon maydoniga chiqish mumkin, deb hisoblaganlar.
Bu maqsad yagona xudoga — Allohga asoslangan islomni butun Arabistonda hukmron dinga aylantirish orqaligina amalga oshishi mumkin edi. VII asrda esa Arabistonda ko'p xudolik diniy e'tiqodlari mavjud edi.
Islom dinining muqaddas kitobi Qur'on deb ataladi. Musulmonchilikda bu kitobning butun mazmuni Allohning osmondan vahiy qilingan so'zi, deb tushuniladi.
Muhammad payg'ambar (s. a. v.) davrida Qur'on kitob holiga keltirilmagan. Biroq Qur'on matni (suralari) Muhammad payg'ambarning sahobalari (safdoshlari) tomonidan yod olib borilgan va turli buyumlarga yozib ham qo'yilgan.
Muhammad payg'ambar (s. a. v.) vafotidan so'ng xalifa Abu Bakr Siddiq Qur'on suralarini yoddan biladigan kishilar hayotligida suralami to'plam holiga keltirishdek ishni amalga oshirgan. Abu Bakr to'platgan suralar to'plami «Suhuf» («Sahifalar») deb atalgan.
Xalifa Usmon hukmronligi davrida Qur'onning yangi nusxasini yaratishga zarurat tug'ilgan. Chunki xalifa Usmon
davrida Arab xalifaligi juda keng mintaqalarni o'ziga birlashtirar edi.
Xalifalik kengaygan sari odamlar orasida sahobalarning targ'ibot ishlarini olib borishlari g'oyatda mushkillashgan. Natijada, Qur'on so'zlari (oyatlari) turli joylarda turlicha o'qila boshlangan. Bu esa islom e'tiqodchilari orasida ixtilof keltirib chiqarmay qolrnas edi. Oxir-oqibatda, bu ixtilof islom jamiyatini bo'lib yuborishi mumkin edi. Xalifa Usmon bu omilni ziyraklik bilan fahmlay oldi va tez fursat ichida Qur'onning mufassal, bir butun kitob holidagi nus¬xasini yaratishga amr etgan.
«Usmon to'plami»ning asl nusxasi Madinada qoldirilgan, ko'chirilgan 4 nusxasi esa Makka, Kufa, Basra va Damashqqa yuborilgan. Qur'onning «Usmon to'plami» muqaddas kitob sifatida rasmiy tan olingan. Usmon Qur'oni katta jome' masjidlarida saqlanar edi. Usmon to'plamidan nusxa olish man etilgan edi. Hatto, bir shakl qo'yish va ichiga biror qog'ozdan yoki bargdan xatcho'p solish ham mumkin emasdi. Bu hoi 50 yil davom etdi. Umaviy xalifa Abdul Malik ibn Marvon davrida ahvol o'zgardi.
VII asrda islom ikkita yirik oqimga — sunniylik va shialikka bo'linib ketdi. Bu bo'linishning asosida turli hukmron guruhlarning hokimiyat uchun olib borgan kurashlari yotadi.
Muhammad payg'ambar (s. a. v.)ning kuyovi, to'rtinchi xali-fa Ali vaqtidayoq (656—661- yillar) xalifa hokimiyati tan olingani bilan hokimiyat tepasiga Muhammad payg'ambar avlodlarigina kelish huquqiga egadirlar, deb hisoblangan.
Xalifaiar hokimiyati tarafdori (ya'ni xalifaiarning Muhammad avlodiga mansubligi shart emas, deb hisoblovchilar) bo'lgan umaviylar islomdagi an'anaviy diniy ta'limotga amal qiluvchilarni da'vo qilganlar sunniylikni, Ali va uning avlodlari hokimiyatining tarafdorlari esa shialikni tashkil qiidilar.
Sunniylik («Sunna» so'zidan olingan bo'lib, asl islom an'analari tarafdorlari degan ma'noni bildiradi) tarafdorlari o'zlarini ahl as-sunna, ya'ni sunna ahli deb ataydilar va Muhammad payg'ambar (s. a. v.)ning shialar tomonidan buzilayotgan an'analariga faqat bizgina amal qilyapmiz, deb hisoblaydilar.
Islom — Alloh yagona degan e'tiqod bilan unga bo'ysunmoqlik, itoat etmoqlik va butun qalb bilan unga ixlos
qilmoqlik hamda Alloh buyurgan diniy e'tiqodga imon keltirmoqlik demakdir.
Allohga itoat qilgan va Alloh yuborgan payg'ambarlarga ergashgan kishi musulmon, deyiladi.
Islom dini payg'ambar Muhammad ibn Abdulloh (s. a. v.) tomonidan Arabistonda targ'ib etilgan.
Muhammad (s. a. v.) va uning safdoshlari islomda nafaqat mukammal dinni, ayni paytda, unda arab qabilalarini yagona davlatga birlashtirish qudratini ham ko'rganlar. Ular birlashgan davlat barpo etish orqaligina jahon maydoniga chiqish mumkin, deb hisoblaganlar.
Bu maqsad yagona xudoga — Allohga asoslangan islomni butun Arabistonda hukmron dinga aylantirish orqaligina amalga oshishi mumkin edi. VII asrda esa Arabistonda ko'p xudolik diniy e'tiqodlari mavjud edi.
Islom dinining muqaddas kitobi Qur'on deb ataladi. Musulmonchilikda bu kitobning butun mazmuni Allohning [/bbilan fahmlay oldi va tez fursat ichida Qur'onning mufassal, bir butun kitob holidagi nus¬xasini yaratishga amr etgan.
«Usmon to'plami»ning asl nusxasi Madinada qoldirilgan, ko'chirilgan 4 nusxasi esa Makka, Kufa, Basra va Damashqqa yuborilgan. Qur'onning «Usmon to'plami» muqaddas kitob sifatida rasmiy tan olingan. Usmon Qur'oni katta jome' masjidlarida saqlanar edi. Usmon to'plamidan nusxa olish man etilgan edi. Hatto, bir shakl qo'yish va ichiga biror qog'ozdan yoki bargdan xatcho'p solish ham mumkin emasdi. Bu hoi 50 yil davom etdi. Umaviy xalifa Abdul Malik ibn Marvon davrida ahvol o'zgardi.
VII asrda islom ikkita yirik oqimga — sunniylik va shialikka bo'linib ketdi. Bu bo'linishning asosida turli hukmron guruhlarning hokimiyat uchun olib borgan kurashlari yotadi.
Muhammad payg'ambar (s. a. v.)ning kuyovi, to'rtinchi xali-fa Ali vaqtidayoq (656—661- yillar) xalifa hokimiyati tan olingani bilan hokimiyat tepasiga Muhammad payg'ambar avlodlarigina kelish huquqiga egadirlar, deb hisoblangan.
Xalifaiar hokimiyati tarafdori (ya'ni xalifaiarning Muhammad avlodiga mansubligi shart emas, deb hisoblovchilar)
osmondan vahiy qilingan so'zi, deb tushuniladi.
Muhammad payg'ambar (s. a. v.) davrida Qur'on kitob holiga keltirilmagan. Biroq Qur'on matni (suralari) Muhammad payg'ambarning sahobalari (safdoshlari) tomonidan yod olib borilgan va turli buyumlarga yozib ham qo'yilgan.
Muhammad payg'ambar (s. a. v.) vafotidan so'ng xalifa Abu Bakr Siddiq Qur'on suralarini yoddan biladigan kishilar hayotligida suralami to'plam holiga keltirishdek ishni amalga oshirgan. Abu Bakr to'platgan suralar to'plami «Suhuf» («Sahifalar») deb atalgan.
Xalifa Usmon hukmronligi davrida Qur'onning yangi nusxasini yaratishga zarurat tug'ilgan. Chunki xalifa Usmon
davrida Arab xalifaligi juda keng mintaqalarni o'ziga birlashtirar edi.
Xalifalik kengaygan sari odamlar orasida sahobalarning targ'ibot ishlarini olib borishlari g'oyatda mushkillashgan. Natijada, Qur'on so'zlari (oyatlari) turli joylarda turlicha o'qila boshlangan. Bu esa islom e'tiqodchilari orasida ixtilof keltirib chiqarmay qolrnas edi. Oxir-oqibatda, bu ixtilof islom jamiyatini bo'lib yuborishi mumkin edi. Xalifa Usmon bu omilni ziyraklik bilan fahmlay oldi va tez fursat ichida Qur'onning mufassal, bir butun kitob holidagi nus¬xasini yaratishga amr etgan.
«Usmon to'plami»ning asl nusxasi Madinada qoldirilgan, ko'chirilgan 4 nusxasi esa Makka, Kufa, Basra va Damashqqa yuborilgan. Qur'onning «Usmon to'plami» muqaddas kitob sifatida rasmiy tan olingan. Usmon Qur'oni katta jome' masjidlarida saqlanar edi. Usmon to'plamidan nusxa olish man etilgan edi. Hatto, bir shakl qo'yish va ichiga biror qog'ozdan yoki bargdan xatcho'p solish ham mumkin emasdi. Bu hoi 50 yil davom etdi. Umaviy xalifa Abdul Malik ibn Marvon davrida ahvol o'zgardi.
VII asrda islom ikkita yirik oqimga — sunniylik va shialikka bo'linib ketdi. Bu bo'linishning asosida turli hukmron guruhlarning hokimiyat uchun olib borgan kurashlari yotadi.
Muhammad payg'ambar (s. a. v.)ning kuyovi, to'rtinchi xali-fa Ali vaqtidayoq (656—661- yillar) xalifa hokimiyati tan olingani bilan hokimiyat tepasiga Muhammad payg'ambar avlodlarigina kelish huquqiga egadirlar, deb hisoblangan.
Xalifaiar hokimiyati tarafdori (ya'ni xalifaiarning Muhammad avlodiga mansubligi shart emas, deb hisoblovchilar)
bo'lgan umaviylar islomdagi an'anaviy diniy ta'limotga amal qiluvchilarni da'vo qilganlar sunniylikni, Ali va uning avlodlari hokimiyatining tarafdorlari esa shialikni tashkil qiidilar.
Sunniylik («Sunna» so'zidan olingan bo'lib, asl islom an'analari tarafdorlari degan ma'noni bildiradi) tarafdorlari o'zlarini ahl as-sunna, ya'ni sunna ahli deb ataydilar va Muhammad payg'ambar (s. a. v.)ning shialar tomonidan buzilayotgan an'analariga faqat bizgina amal qilyapmiz, deb hisoblaydilar.
http://uzmegavideo.ucoz.ru/
|
| |
|
|
